Πρόληψη μαστίτιδας
Αποτελεσματική αντιμετώπιση της αίσθησης του πρησμένου στήθους:
- Καλύτερη τοποθέτηση του βρέφους στο μαστό.
- Τα γεύματα θηλασμού δεν πρέπει να περιορίζονται.
- Άντληση μητρικού γάλακτος με το χέρι, σε περίπτωση που το στήθος είναι πολύ γεμάτο και το μωρό δυσκολεύεται να πιάσει την θηλή.
Έγκαιρη φροντίδα στην περίπτωση οιδήματος:
- Τακτικός έλεγχος στο στήθος τους για τυχόν μικρές μάζες, πόνο ή ερυθρότητα. Ωστόσο αν παρατηρηθεί οίδημα, τότε ακολουθείτε τις παραπάνω οδηγίες. Αν παρατηρήσετε ότι τα συμπτώματα δεν βελτιώνονται μέσα σε ένα 24ωρο, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε ένα πιστοποιημένο σύμβουλο θηλασμού.
Ξεκούραση:
Δεδομένου ότι η κούραση προηγείται της μαστίτιδας, είναι σημαντικό να ξεκουράζεστε. Ζητήστε την βοήθεια των μελών της οικογένειας για τις δουλειές του σπιτιού! Βρείτε χρόνο ακολουθώντας το “ωράριο θηλασμών” του μωρού σας για να ξεκουράζεστε.
Καλή υγιεινή:
Καθώς ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος αποτελεί το κύριο μικρόβιο που προσβάλλει το στήθος, είναι απαραίτητη η καλή υγιεινή των χεριών όχι μόνο της μαμάς αλλά και των υπολοίπων μελών της οικογένειας. Αν χρησιμοποιείτε θήλαστρο, θα πρέπει να πλένετε τα εξαρτήματα καλά με σαπούνι και καυτό νερό και να τα αποστειρώνετε μια φορά ημερησίως.
Θεραπεία μαστίτιδας
Το πιο σημαντικό βήμα στην αντιμετώπιση της μαστίτιδας αποτελεί η συχνή και αποτελεσματική απομάκρυνση του γάλακτος.
Πριν τον θηλασμό:
Εφαρμόστε μια ζεστή κομπρέσα στο στήθος σας ή κάντε ένα ζεστό μπάνιο για να καταπραΰνετε τον πόνο και να βοηθήσετε στην εκροή του γάλακτος. Όταν το πρήξιμο στο στήθος είναι στο σημείο της θηλής, καλό θα είναι να ξεκινάτε με χειροκίνητη άντληση για να βοηθήσετε το μωρό να πιάσει την θηλή σας πιο εύκολα και να κάνει σωστές θηλαστικές κινήσεις.
Κατά τον θηλασμό:
Συνεχίστε να θηλάζετε το μωρό σας ξεκινώντας από το φλεγμαίνον στήθος. Βάζετε το μωρό να ακουμπάει με το πιγούνι του το σημείο στο στήθος που είναι ερυθρό και πρησμένο. Αν ο πόνος δεν σας το επιτρέπει, ξεκινήστε από το υγιές στήθος εναλλάσσοντας με το πάσχον στήθος αμέσως μόλις συμβεί αντανακλαστικό εκροής.
Τοποθετήστε καλά το μωρό στο στήθος σας. Οι απαλές μαλακτικές κινήσεις από την πάσχουσα περιοχή προς την θηλή ή από την θηλή προς την μασχάλη, διευκολύνουν τον θηλασμό και ανακουφίζουν από το αίσθημα του πρηξίματος και της δυσφορίας στο στήθος.
Μετά τον θηλασμό:
Εφαρμόστε μια κρύα κομπρέσα ή κρύα φύλλα λάχανου, το οποίο έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
- Μη φοράτε σφιχτό σουτιέν.
- Μην κοιμάστε μπρούμυτα
- Η ξεκούραση, η ενυδάτωση και η καλή διατροφή είναι αναγκαία σε κάθε περίπτωση.
- Η απότομη διακοπή του θηλασμού αυξάνει τον κίνδυνο αποστήματος. Οι γυναίκες που για κάποιο λόγο θα πρέπει να διακόψετε τον θηλασμό, καλό θα είναι να αντλείτε το γάλα χειροκίνητα.
Φαρμακολογική αντιμετώπιση
Οι θηλάζουσες γυναίκες συχνά δεν είναι πρόθυμες να λάβουν φάρμακα, όμως όταν έχει διαγνωστεί μαστίτιδα, πρέπει να ενθαρρύνονται να λαμβάνουν την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.
Αναγηλτικά – Αντιφλεγμονώδη: Τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα είναι πιο αποτελεσματικά από τα αναλγητικά και είναι συμβατά με τον θηλασμό!
Aντιβιοτικά: Εάν τα συμπτώματα της μαστίτιδας είναι ήπια και εμφανιστούν για λιγότερο από 24 ώρες, η συχνή και αποτελεσματική απομάκρυνση του γάλακτος είναι επαρκής. Αν τα συμπτώματα δεν βελτιώνονται εντός 24 ωρών, θα πρέπει να ξεκινήσετε αγωγή με αντιβιοτικά. Η επιλογή του κατάλληλου αντιβιοτικού θα πρέπει να γίνεται από τον θεράποντα ιατρό. Τα περισσότερα αντιβιοτικά είναι συμβατά με τον θηλασμό.
Αν η μαστίτιδα δεν αντιμετωπιστεί μετά το πέρας των 2 ημερών υπό φαρμακευτική αγωγή ή η μαμά έχει επαναλαμβανόμενες – υποτροπιάζουσες μαστίτιδες τότε πρέπει να συμβουλευτεί τον γυναικολόγο της για μια περαιτέρω εργαστηριακή και κλινική διευρεύνηση.
Επιπλοκές μαστίτιδας
- Πρώιμη διακοπή θηλασμού:
Η μαστίτιδα μπορεί να προκαλέσει οξέα συμπτώματα που παρακινούν τις γυναίκες σε μία πρώιμη διακοπή του θηλασμού. Περίπου το 10% των γυναικών σταματούν το θηλασμό εξαιτίας του σοβαρού πόνου. Η απότομη διακοπή του θηλασμού μπορεί να επιδεινώσει τη μαστίτιδα και να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης αποστήματος. Οι μαμάδες αυτή την στιγμή πιο πολύ από ποτέ, χρειάζονται την υποστήριξη των δικών τους και των επαγγελματιών υγειάς.
2. Απόστημα:
Αν μία περιοχή του μαστού εξακολουθεί να παραμένει σκληρή, ερυθρή και ευαίσθητη παρά την κατάλληλη φροντίδα, τότε υπάρχει πιθανότητα παρουσίας αποστήματος, η οποία μπορεί να επιβεβαιωθεί με υπέρηχο.

Το μητρικό γάλα καθώς και το υγρό από το σημείο της φλεγμονής αποστέλλεται για καλλιέργεια.

Ανεξαρτήτως μεγέθους αποστήματος, η φαρμακευτική αγωγή είναι αναγκαία.

Αν το απόστημα είναι μεγάλο, ο γιατρός σας πιθανόν να προβεί σε χειρουργική παροχεύτευση. Στην περίπτωση αυτή, ο θηλασμός επιτρέπεται μόνο αν το σημείο του αποστήματος δεν έρχεται σε άμεση επαφή με το στόμα του μωρού.
3. Μυκητιασική λοίμωξη
Τα δυσάρεστα συναισθήματα από την εμπειρία των μαμάδων από τον θηλασμό είναι αθροιστικά και μπορεί να τους οδηγήσουν στην απόφαση να μην συνεχίσουν τον θηλασμό.
Η μαστίτιδα μπορεί να καταπολεμηθεί με τους σωστούς χειρισμούς.
Συμβουλευτείτε έναν πιστοποιημένο σύμβουλο θηλασμού.
Ντρίγιου Έλενα
Φαρμακοποιός MSc IBCLC
Συστεγασμένα Φαρμακεία Ντρίγιου
Βιβλιογραφία:
- Breastfeeding support http://breastfeeding.support/mastitis-symptoms-and-treatment/
- ABM Clinical protocols – ABM Clinical Protocol #4: Mastitis, Revised March 2014Lisa H. Amir,Judith Lumley Centre (formerly Mother & Child Health Research), La Trobe University, Melbourne, Australia. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4048576/
- Mannel R, Martens PJ, Walker M. Core Curriculum for Lactation Consultant Practice. 2ndedition.
- Riordan J. Breastfeeding and Human Lactation. 3rd edition.
- Foxman B, D’Arcy H, Gillespie B, et al. 2002. Lactation mastitis: Occurrence and medical management among 946 breastfeeding women in the United States.Am Journal Epidemiol;155:103–11